28.03.2024 күнгі радиациялық фон

Экспозициялық дозаның қуаты

0,07-0,10 мкЗв/сағ

Баспасөз қызметі

+7 7292 562 121

maek@maek.kz

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы сенім телефоны

+7 7292 564 266

maekhotline@maek.kz

Экология және МАЭК

«МАЭК» ЖШС-де табиғатты қорғау қызметін ұйымдастыру тарихы өз бастауын кәсіпорын құрылған сәттен бастап алады (1968 ж.)

Кәсіпорын құрылысы жалғасты, энергоресурстардың барлық түрлерін өндіру бойынша жаңа қуаттар енгізілді, БН-350 жылдам нейтрондарында (ол кезде – ОК-500) әлемдегі алғашқы өнеркәсіптік реактордың құрылысы енгізілді. Сол кезеңде радиациялық қауіпті объектілер үшін қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес жобада сыртқы дозиметрия қызметі көзделген, оның міндеттеріне санитарлық-қорғау және бақылау аймақтарында өнеркәсіптік алаң аумағында радиациялық бақылау енгізілген болатын. БН-350 реакторында 1969 жылдың бірінші жартысында бақылаудың қажетті құралдарымен, зертханалық жабдықтармен жарақтандырылған осындай қызмет ұйымдастырылды. Сол кезеңде салынып жатқан БН-350 реакторынан радиусы 30 км аумақ шегінде реакторлық қондырғы айналасында табиғи радиациялық фонды өлшеу бойынша жұмыс жүргізілді.

Ауданның радиациялық фоны зерттелді, қоршаған орта объектілерінде (ауа, топырақ, өсімдіктер, Каспий теңізінің суы және т. б.) радионуклидтердің құрамы зерттелді.

Бақылау қызметіне дозиметрия, радиометрия, радиохимия мамандары кірді, қызметкерлерінің жалпы саны - 17 адам. 1972 жылы реакторды физикалық іске қосу үшін радиациялық бақылау жүйесі құрылды, біріктірілген режимде ауаны іріктеу жөніндегі қондырғылармен 30 километрлік бақылау аймағында 14 стационарлық дозиметриялық посттар жабдықталды. Сыртқы дозиметрия қызметінің бастығы техника ғылымдарының кандидаты Твердовский Н.В. болды.

БН-350 реакторы 26 жыл жұмыс істеді және қоршаған ортаға зиян келтірместен, қала тұрғындарын ауыз сумен және электр энергиясымен қамтамасыз етуге өз үлесін қосты.

ҚР Үкіметінің 1999 жылғы 22 сәуірдегі № 456 «Маңғыстау облысының Ақтау қаласында БН-350 реакторын пайдаланудан шығару туралы» қаулысына сәйкес 1999 жылдан бастап қазіргі уақытқа дейін БН-350 реакторлық қондырғысын пайдаланудан шығару жүзеге асырылуда. ҚР энергетика және минералдық ресурстар министрлігінің 09.10.2003 ж. № 200 бұйрығымен бекітілген БН-350 РУ пайдаланудан шығару жобасының негізгі ережелерімен пайдаланудан шығарудың үш кезеңі көзделген:

  1. БН 350 реакторын қауіпсіз сақтау жағдайына келтіру.

  2. 50 жыл бойы қауіпсіз сақтау.

  3. Жабдықтарды, ғимараттарды, құрылыстарды ішінара немесе толық бөлшектеу, радиоактивті қалдықтарды көму және аумақты оңалту.

1999 жылдан бастап осы уақытқа дейін реакторды пайдаланудан шығарудың бірінші кезеңі бойынша 5 негізгі бағытта іс-шаралар орындалуда:

  • пайдаланылған ядролық отынмен жұмыс істеу;

  • БН-350 реакторының сұйық метал жылу тасымалдағышымен жұмыс істеу;

  • БН-350 реакторының сұйық радиоактивті қалдықтарымен жұмыс істеу;

  • БН-350 реакторының қатты радиоактивті қалдықтарымен жұмыс істеу;

  • БН-350 реакторының ғимараттарын, құрылыстарын және инженерлік жүйелерін қауіпсіз ұзақ сақтауға дайындау, аумақты оңалту.

1973 жылы «Қоршаған ортаны қорғау туралы» Заң шығып, сол кезде Маңғышлақ электр зауыты жататын орта машина жасау министрлігінде қоршаған ортаны қорғау бөлімі құрылды. Министрліктің барлық кәсіпорындарында қоршаған ортаны қорғау жөніндегі зертханалар құрылды. Біздің кәсіпорында мұндай зертхана Орталық зауыт зертханасы құрамында сыртқы дозиметрия қызметінің базасында ұйымдастырылды. Қоршаған ортаны қорғау зертханасын өте құзыретті, бастамашыл сарапшы Е.М. Пурим басқарды. Кейінірек зертхана кеңейтілді, оған қоршаған ортаны мониторингілеу және статистика бөлімдері кірді.

Көп жылдық жұмыстың нәтижесінде кәсіпорында қоршаған ортаны қорғауды басқарудың жақсы ұйымдастырылған жүйесі құрылды. Бұл жүйе табиғат қорғау заңнамасы мен экологиялық менеджмент жүйесі саласындағы мамандардың міндеттері мен жауапкершілігін анықтайды.

Табиғатты қорғау заңнамасының талаптарын сақтау және «МАЭК» ЖШС өндірістік қызметінің қоршаған ортаға теріс әсерін төмендету бойынша жұмыстарды ұйымдастыруды өнеркәсіптік қауіпсіздік департаментінің қоршаған ортаны қорғау бөлімінің мамандары жүзеге асырады.

Қоршаған ортаны қорғау бөлімі бөлім бастығынан және қоршаған ортаны қорғау жөніндегі 4 инженерден тұрады.